جدیدترین اخبارومقاله ها

دسته بندی موضوعی

آشنایی با روش کرایوتراپی (Cryotherapy) یا سرما درمانی

تعریف کرایو تراپی :

سرمادرمانی یا کرایوتراپی (به انگلیسی: Cryotherapy) به روشی درمانی گفته می‌شود که در آن بخشی از بدن بیمار یا کل بدن او در معرض سرما و کاهش دما قرار می‌گیرد. اصطلاح کرایوتراپی مابین سال‌های ۱۸۸۰ تا ۱۸۹۰ میلادی، از دو واژه یونانی (κρυο) بمعنای سرما و (θεραπεια) بمعنای درمانی گرفته شد. هدف از کریوتراپی کاهش سوخت و ساز سلولی، افزایش بقای سلولی، کاهش التهاب، کاهش درد و اسپاسم ، انقباض عروق است. از موارد کاربرد دستگاه کرایوتراپی در کنترل و درمان بیماری سالک، بواسیر، یبوست، دردهای بعد از عمل جراحی در پرتو درمانی، از بین بردن چربی‌های اضافه بدن و از این دست می باشد .

استفاده های سرمادرمانی :

به خاطر اثرات مثبت بسیار، سرما به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. برای کنترل درد و ورم مفید است، کوفتگی ها را محدود می کند، به انقباض ماهیچه ها کمک می کند و استفاده های بسیار دیگر. می شود از یخ، استخر های آب سرد، حمام متضاد و شیوه های دیگر هم استفاده کرد. هدف اما همیشه ثابت است. اینکه ریکاوری و بازیابی انجام شود. معروف ترین خصوصیت سرما، کاهش احساس درد است. وقتی ماهیچه آسیب می بیند، سرمادرمانی کمک خواهد کرد. تعدادی از کاربردهای کرایو تراپی :

  • زگیل‌های ویروسی در کودکان و بزرگ‌سالان
  •  کراتوز سبورئیک (زگیل سالخوردگی)
  •  اکتینیک کراتوز (ضایعه‌ای پیش سرطانی که در اثر نور خورشید ایجاد می‌شود)
  •  زگیل آبکی در بزرگ‌سالان
  •  زوائد و یا تگ‌های پوستی

 

 

آماده‌سازی تجهیزات و محیط برای درمان :

  • عینک محافظ و دستکش پوشیده می‌شود.
  • نیتروژن مایع به درون یک سیلندر مخصوص اسپری کننده ریخته می‌شود و یا اگر از سوآپ پنبه‌ای (ابزاری شبیه گوش پاک‌کن) استفاده می‌شود، نیتروژن مایع در داخل یک ظرف غیر تراوا قرار داده می‌شود.
  • استفاده از سوآپ پنبه‌ای متداول است، اما آن‌ها باید فقط برای ضایعات خوش‌خیم استفاده شوند، زیرا که در مقایسه با روش اسپری کردن، عملکرد ضعیف‌تر دارند.

 موادی که از آن برای منجمد کردن ضایعات پوستی استفاده می شود عبارتند از :

  • نیتروژن مایع (رایج ترین روش مورد استفاده توسط پزشکان) : کرایوتراپی با استفاده از نیتروژن مایع (دما 196C-) مشتمل بر استفاده ازکرایواسپری ،کرایوپروب یا اپلیکاتوربا نوک پنبه است. نیتروژن با توجه به قطروعمق انجماد برای چند ثانیه در ضایعه پوستی به کارمی رود. در بعضی موارد این کارچند بار تکرار می شود تا زمانیکه عمل انجماد و ذوب شدن کامل شود. این عمل باعنوان «انجماد-ذوب دوبل» شناخته شده است و معمولا برای سرطان پوست و یا زگیل های ویروسی قوی مورد استفاده قرار می گیرد.
  • دی اکسید کربن ( که بیشتر 20 سال گذشته استفاده می شد) : درکرایوتراپی دی اکسید کربن ازسیلندری حاوی دی اکسید کربن منجمد با دمای (-78.5C) و یا دوغاب چر از استون استفاده می شود. آن را باید بطور مستقیم درضایعه پدید آمده درپوست بکار برد.
  • اتردایمتیل و پروپان یا DMEP : DMEP در دمای 57C- کار می کند. درقوطی های آئروسل عرضه می شود و برای درمان زگیل بکار برده می شود بوسیله یک اپلیکاتور فوم که باتوجه به اندازه و محل ضایعه بر روی ضایعه پوستی بین 10 و 40 ثانیه قرار می گیرد. درحین انجام عمل کرایوتراپی و پس ازانجام آن ممکن است احساس سوزش و درد را به همراه داشته باشد. ممکن است تورم و قرمزی فوری بوجود بیاید، که می توان آن را با استفاده ازیک استروئید موضعی سریعا بعد از انجام عمل انجماد کاهش داد.آسپرین به صورت خوراکی نیز ممکن است بتواند التهاب و ناراحتی را کاهش دهد.

     

 

ناحیه درمان شده به احتمال زیاد در عرض چند ساعت تاول خواهد زد. گاهی اوقات تاول سفید است و به علت خونریزی گاهی قرمز یا بنفش ( ضرری ندارد) است. اگر ناحیه تحت درمان نزدیک به چشم باشد ممکن است نهایتا باعث پف کردن پلک چشم شود، به خصوص صبح بعد از عمل، اما تورم بعد از چند روز بهبود پیدا می کند. در عرض چند روز پوسته پوسته شدن رخ می دهد و تاول به تدریج خشک می شود. معمولا در مدت زمان بهبود نیازی نیست که به ناحیه درمان شده توجه خاصی داشته باشید. ناحیه تحت درمان را می توان با ملایمت یک یا دو بار در روز شست و باید آن را تمیز وپاکیزه نگاهداشت. پانسمان اختیاری است، اما توصیه می شود که این کار انجام شود در صورتی که منطقه آسیب دیده در معرض تروما و یا اینکه توسط لباس روی آن پوشانده می شود. هنگامی که تاول خشک و پوسته پوسته می شود، از وازلین استفاده کنید و ازکندن پوسته های تاول بپرهیزید. پوسته های صورت 5-10 روز و دست ها پس از 3 هفته بهبود پیدا می کند. اثرات تاول ساق پا ممکن است تا 3 ماه باقی بماند چون بطور کلی بهبودی دراین نحیه اغلب به آهستگی صورت می گیرد. عفونت ثانویه غیر معمول است اما وقتی رخ می دهد ممکن است باعث افزایش درد، تورم، ضخامت مایع زرد رنگ تاول، ترشحات چرکی و / یا قرمزی در اطراف ناحیه تحت درمان شود. اگر نگران این موضوع هستید با دکتر خود مشورت کنید ممکن است به پماد ضد عفونی کننده موضعی و یا به آنتی بیوتیک های خوراکی لازم باشد.

ضایعاتی را که ممکن است بتوان با کرایوتراپی درمان نمود عبارتند از:

  • کراتوز خورشیدی
  • زگیل ویروسی
  • Seborrhoeic keratoses

متخصصان پوست گاهی اوقات سرطان های کوچک پوست مانند سرطان سلول بازال و سرطان سلول سنگفرشی محدود (بیماری بوون) را منجمد می کنند اما همیشه بطور کامل موفقیت آمیز نیست و پیگیری های منظم ضروری است. انجماد ممکن است مناسب ترین راه برای خلاص شدن از انواع مختلفی از ضایعات سطح پوست باشد. نسبتا ارزان، ایمن و قابل اعتماد است. با این حال، تشخیص صحیح ضایعات پوستی بسیارمهم است. نباید ازروش کرایوتراپی برای درمان ملانوم و یا هر ضایعه رنگدانه ای شکل تشخیص داده نشده که ممکن است ملانوم باشد استفاده کرد.

خطرات و عوارض جانبی سرمادرمانی :

سوزش، درد و تسکین درد واکنش های طبیعی به این موضوع هستند. هر احساس دیگری (به جز سردرد شدید) به دقت بررسی می شود و عوارض جانبی مانیتور می شود. نشستن بیش از اندازه در وان سرد، اعضای داخلی بدن را به مشکل می اندازد. حضور بیش از پنج دقیقه ای در استخری که دمای آن زیر ده درجه باشد، باعث افت شدید فشار خون می شود. از خطرات احتمالی می توان به گشادی عروق خونی و کاهش فشار خون اشاره کرد. همینطور سرما باعث کم شدن اکسیژن در بافت ها خواهد شد. سرما، قدرت عضلات را کاهش می دهد. اگر بی حسی به وجود آمده از در معرض یخ بودن به درازا بکشد، باعث سرمازدگی و آسیب دیدن اعصاب پوست می شود .

  • عوارض حاد : شامل: سردرد، تاول و درد در محل ضایعه که به خصوص در مورد کلوئیدها بسیار شدید است .
  • عوارض تاخیری : شامل خونریزی، عفونت و تشکیل بیش از حد بافت ترمیمی (گرانولاسیون) است .
  • عوارض دائمی : آلوپسی (از بین رفتن دائمی فولیکول‌های مو)، آتروفی و تحلیل پوست، اسکار دائمی، و کم رنگ شدن محل ضایعه (هیپوپیگمانتاسیون) که ضایعه‌ی اخیر در افرادی با پوست تیره شایع تر است

 

موارد منع مصرف کرایو تراپی :

منع مصرف نسبی : عدم تحمل سرما، سابقه‌ی کهیر سرما، کرایوگلوبینمی (نوعی ناهنجاری خونی)، سابقه‌ی سندرم رینود، هر بیماری که در آن سطح بالای کرایوگلوبولین وجود دارد (مثل کولیت اولسروز فعال، بیماری کلاژن واسکولار شدید و فعال)، و در ضایعات پوستی اطراف چشم .

منع مصرف مطلق : حساسیت شناخته شده یا واکنش های ناخواسته مهم نسبت به کرایوتراپی، بیمارانی که احتمال هیپوپیگمانتاسیون را قبول نمی‌کنند، برخی بدخیمی ها (ملانوم و کارسینوم سلول‌های سنگفرشی)، ضایعاتی که در مناطق با خونرسانی ضعیف واقع شده‌اند، و ضایعاتی که نیاز به بیوپسی برای تشخیص دارند .

موارد احتیاط در سرما درمانی :

  • در افراد مسن و کودکان : به علت احتمال بیشتر تشکیل تاول و اسکار
  • افراد دیابتی : به علت احتمال عدم ترمیم مناسب و ایجاد زخم پس از انجام کرایوتراپی
  • افراد با پوست تیره : به علت احتمال تغییر رنگ محل ضایعه (هیپوپیگمانتاسیون)
  • پوست آسیب دیده (بر اثر آفتاب، استفاده موضعی از کورتیکواستروئیدها و...) : به علت افزایش خطر تشکیل تاول و نکروز
  • بارداری : به علت افزایش کرایوگلوبولین‌ها و خطر پاسخ بیش از حد به کرایوتراپی
  • نواحی اطراف اعصاب : به علت خطر نوروپاتی محیطی

 

 

نظرات کاربران

ثبت نظر شما