آشنایی با دستگاه پریمتری چشم (Perimetry)

مفاهیم پایه :

پریمتری (Perimetry) از دو کلمه Peri به معنی اطراف یا پیرامون و Metery به معنی اندازه گیری است و در کل به معنای اندازه گیری و ترسیم میدان بینایی فرد است.

فیزیولوژی :

در بیماری‌های مختلف چشم به ویژه در گلوکوم (آب سیاه) و بیماری های عصب اپتیک ، نیاز به انجام معاینه از میدان بینایی چشم فرد بیمار است ؛ به منظور انجام این معاینه از تست پریمتری استفاده می‌شود. 

آب‌سیاه یا گلوکوم (glaucoma) اصطلاحی برای توصیف گروهی از اختلالات چشمی با علت‌های متفاوت ولی اثری بالینی و مشترک بر روی چشم و عصب بینایی و وابسته به فشار داخل چشمی است. این مشکل می‌تواند به بینایی چشم مبتلا بصورت ماندگار آسیب برساند و درصورت عدم درمان حتی منجر به کوری شود. بزبانی ساده علت آن افزایش شدید فشار زجاجیه یا همان ماده درون چشم است . به‌طور کلی اشکال در خروج این مایع از منافذ بسیار کوچکی در پیرامون عنبیه (دایره رنگی چشم) است. در برخی موارد بطور مادرزادی منافذ تنگ هستند. در موارد دیگر جلو آمدن عنبیه یا مسدود شدن این منافذ با رنگدانه‌های عنبیه یا یاخته‌های خون پس از خونریزی داخل چشم مسیر تخلیه مایع داخل چشم تقریباً مسدود می‌شود. گلوکوم را دزد بینایی نیز نامیده‌اند و دلیلش اینست که تمامی اثرات و سمپتوم‌های آن بسیار آرام و در طول سالیان بروز کرده بطوریکه درک و تشخیص آن توسط فرد مشکل است و گلوکوم جنرال پس از آب‌مروارید دومین دلیل کاهش بینایی در جهان است .

طرز کار دستگاه پریمتری :

روش‌های انجام پریمتری متفاوت است.

• در روش  پریمتری استاتیک (ثابت) ابتدا یک نور ضعیف را در محلی خاص نشان می‌دهند ، اگر دیده نشد ، بدون حرکت دادن محل نور ، شدت نور را افزایش می‌دهند تا اینکه فرد آن را ببیند. این را آستانه آن محل می‌گویند. این کار را در نقاط مختلف تکرار کرده و حساسیت نوری نقاط مختلف را با هم مقایسه می‌کنند.

• در روش پریمتری کینتیک (متحرک) ، شـئ آزمودنی (با اندازه و روشنی ثابت) را در محورهای مختلف از محیط به مرکز میدان دید می‌آورند تا اینکه در هر محور فرد آن را ببیند. این نقاط سر حد بینایی را به هم وصل می‌کنند تا یک ایزوپتر (lsopter) به‌دست آید (در داخل ایزوپتر ، آن هدف را می‌توان دید و در خارج آن نمی توان دید.) هر چه ایزوپتر بزرگ‌تر باشد ، میدان دید بهتر است. هر چه روشنایی شئ آزمون بیشتر باشد و اندازه شئ آزمون بزرگ‌تر باشد ، ایزوپتر ترسیمی برای آن شئ بزرگ‌تر است.

• روش دیگر ، صفحه مماسی (Tangent Screen) است. صفحه مماسی ساده‌ترین وسیله پریمتری است. در این روش از سنجاق‌های سفید روی یک چوب سیاه استفاده می‌شود که در برابر یک صفحه سیاه نشان داده می‌شوند. این روش 30 درجه مرکزی میدان بینایی را بررسی می‌کند.

• در روش پریمتر گولدمن ، بیمار در برابر نیمکره سفید توخالی می‌نشیند و سپس میدان دید او توسط نقاط نورانی که شدت و اندازه آن‌ها قابل تنظیم است ، به هر دو روش استاتیک و کینتیک بررسی و ترسیم می‌شود.

• همچنین در روش پریمترهای خودکار کامپیوتری ، به کمک کامپیوتر حساسیت آستانه هر نقطه از میدان دید (پریمتری استاتیک) را به دقت به‌صورت اعدادی مشخص می‌کنند. این دستگاه می‌تواند پریمتری بیمار را به‌صورت نمودارهایی که حاصل اتصال نقاط مشابه (از نظر حساسیت) به‌هم است ، نشان دهد و همچنین نتیجه پریمتری بیمار را در حافظه خود نگه دارد .

موارد کاربرد :

کاربرد پریمتری در اختلال میدان دید ناشی از بیماری‌های شبکیه ، آب سیاه ، بیماری‌های عصب بینایی و صدمات مسیر های بینایی داخل جمجمه بر اثر بیماری‌های مغزی است.